همهي شما احتمالاً نام داروي معروف ديكلوفناك به گوشتان خورده و چه بسا آن را مصرف هم كردهايد اما چهقدر با اين دارو آشنايي داريد؟ آيا انواع آن را ميشناسيد؟ با عوارض جانبي آن چهطور؟ با دكتر مجازي همراه باشيد.
ديكلوفناك يك داروي مسكن درد از دستهي NSAID (داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي) است. در آمريكا اين دارو هم با تجويز پزشك و هم به صورت آزاد فروخته ميشود. نامهاي تجاري معمول آن وولتارن (Voltaren)، كاتافلام (Cataflam) و زيپسور (Zipsor) هستند.
ديكلوفناك دارويي مشابه ايبوپروفن يا موترين است اگرچه به اندازهي آنها آزاد فروخته نميشود. وقتي بحث NSAID ها به ميان ميآيد، هيچكدام از آنها بهترين نيستند بلكه كاركرد آنها براي افراد مختلف متفاوت است زيرا افراد حساسيتها و واكنشهاي متفاوتي نسبت به داروي ضددرد و خود درد دارند.
ديكلوفناك اغلب براي درمان درد، حساسيت، اِدم و بيحركتي كه از آرتروز، آرتريت روماتوئيد يا اسپونديليت انكيلوزان (Ankylosing Spondylitis) ايجاد ميشود، به كار ميرود. ديكلوفناكهاي با عملكرد كوتاه (كاتافلام و زيپسور) ممكن است براي درمان دردهاي قاعدگي يا دردهاي ديگري استفاده شوند. ژل يا كرم ديكلوفناك گاهي براي درمان كراتوز اكتينيك (Actinic Keratosis) استفاده ميشود؛ كراتوز اكتينيك كه در آن خشكي پوست رخ ميدهد، در صورت درمان نشدن ممكن است به سرطاني شدن بخشي از پوست منجر شود. قرص ديكلوفناك يا شربت آن ممكن است براي تسكين نقرس تجويز شوند كه در نقرس، مفاصل دچار التهاب ميشوند كه بيشتر در كودكان يا بزرگسالان جوان رخ ميدهد. همچنين اين دارو براي تسكين بورسيت (Bursitis) يا التهاب كيسههاي مفصلي نيز تجويز ميگردد.
به گفتهي كن استرنفلد (Ken Sternfeld) كه يك داروساز از نيويورك است، ديكلوفناكها و ساير NSAIDها ابتدا براي تسكين دردهاي ناشي از تروما (Trauma) يا صدمات فيزيكي استفاده ميشدند. علاوه بر اين كه اين آسيبها به خودي خود دردناك هستند، قسمتهاي ملتهب بدن مانند ديسك بين مهرهها ممكن است بر نواحي ديگري نيز فشار وارد كرده و درد بيشتري ايجاد كنند.
شياف ديكلوفناك
آن دسته از بيماراني كه بنا به هر دليلي قادر به استفاده از انواع خوراكي ديكلوفناك نيستند، ميتوانند بنا بر صلاحديد پزشك معالج از شياف ديكلوفناك استفاده كنند. استفاده از شياف ديكلوفناك براي بزرگسالان معمولاً روزي ۲ تا ۳ بار توصيه ميشود كه بيشينه مقدار ۱۵۰ ميليگرم از دارو را به بدن ميرساند. در صورت تجويز براي سالمندان، عوارض گوارشي دارو بايد در چهار هفته مصرف شياف ديكلوفناك به دقت بررسي شود.
درمان آرتريت مزمن جوانان در كودكان ۱ تا ۱۲ سال: معمولا ۲ تا ۳ ميليگرم به ازاي كيلوگرم وزن بدن تجويز ميشود. دوز مجموع به دو يا سه دوز كوچكتر تقسيم شده و در طول روز مورد استفاده قرار ميگيرد.
درمان درد ناشي از عمل جراحي در كودكان بالاتر از ۶ سال: ۱ تا ۲ ميليگرم دارو به ازاي كيلوگرم وزن بدن تجويز شده و به دو يا سه دوز كوچكتر تقسيم ميشود. شياف ديكلوفناك براي درمان درد عمل جراحي نبايد بيشتر از ۴ روز استفاده شود.
عوارض جانبي ديكلوفناك
مشكلات معده از شناختهشدهترين عوارض مصرف NSAID ها هستند ولي عوارض زياد ديگري هم وجود دارند. در ليست زير تعدادي از عوارض مصرف خوراكي اين دارو آورده شده است:
- اسهال
- يبوست
- نفخ
- سردرد
- صداي زنگ در گوش
عوارضي كه در پايين به آنها اشاره ميشود، شديدتر هستند و در صورت مواجهه حتما بايد با پزشك در ميان گذاشته شود:
- كاهش اشتها
- خارش
- درد در قسمت راست و فوقاني معده
- زرد شدن پوست يا چشم
- علايم شبه آنفولانزا
- تب
- تاول
- جوش
- كهير
- تورم چشمها، صورت، زبان، گلو، لبها، بازوها، دستها، مچ پا و نواحي تحتاني ساق پا
منبع مقاله :